5 włoskich projektów, które wpłynęły na światowy design
Angielskie słowo design – wzornictwo, pochodzi od francuskiego dessin i włoskiego disegno oznaczającego rysowanie. Design włoski jest inspirujący, zaskakujący i niebywale zróżnicowany. Charakteryzuje się jakością i dbałością o szczegóły.
Z Włoch pochodzą między innymi światowej sławy projektanci wzornictwa przemysłowego tacy jak: Joe Colombo, Pier Ciacomo Castiglioni, Marcello Nizzoli i Marco Zanuso. We Włoszech powstało wiele świetnie zaprojektowanych produktów, te z kolei miały ogromny wpływ na myśl projektową na całym świecie.
Bocca
Jednym z najbardziej spektakularnych projektów włoskich była niezwykle charakterystyczna czerwona sofa w kształcie ust. Bocca (po włosku usta) powstała w 1971 r. w firmie Gufram. Projektantem był Franco Audrito ze studia 65, który otwarcie podkreślał, że podczas tworzenia, inspirował się pracą Salvadora Dali z 1937 r. Surrealista stworzył wówczas figuratywną drewnianą rzeźbę nawiązującą do ust hollywoodzkiej gwiazdy Mae West. Praca ta, jednak nigdy nie była dostosowana do codziennego użytku. Audrito natomiast, stworzył mebel, przy pomocy którego z kolei oddał hołd niezwykle popularnej wówczas Marylin Monroe. Sofa była jedną z figuratywnych rzeźb, które zaczęły pojawiać się na wystawach sklepowych na początku lat 70. XX w. Spektakularny pop art, przeniesiony do wzornictwa przemysłowego, doskonale trafił w niszę, choć sama firma Gufram została założona w 1952 r. jako fabryka krzeseł. Usta znajdują się w wielu muzeach, galeriach czy hotelach. Wciąż dostępne są na rynku meble inspirowane sofą Bocca, która nadal uznawana jest za symbol nowoczesnego wzornictwa.
Juicy Salif
Kolejną ikoną jest wyciskarka do cytrusów Juicy Salif zaprojektowana w 1990 r. przez Philippe Starck’a. Powstała w firmie Alessi, która od 1921 r. jest czołowym przedstawicielem fabryk włoskiego designu (Fabbriche del design italiano) specjalizującym się w przedmiotach kuchennych oraz innych codziennego użytku. Alberto Alessi wspomina, że pierwszy szkic projektu Starcka zobaczył narysowany na serwetce podczas obiadu. Przedmiot bardzo szybko okazał się bestsellerem, a firma inicjując jednocześnie rewolucję w kuchni, szybko stała się symbolem wzornictwa. Średnica wyciskarki, wykonanej z polerowanego aluminium, wynosi 14 cm a jej wysokość to 29 cm. . Konstrukcja opiera się na trzech nogach. Przedmiot ten budzi kontrowersje. Podczas gdy wiele osób uznaje go za dzieło sztuki, część społeczności określa go mianem nieużytkowego gadżetu. Jest to jeden z najlepszych przykładów przedmiotów masowych o wysokim standardzie i innowacyjnym wyglądzie. Dzięki swojemu niecodziennemu wyglądowi, wyciskarka znajduje się w wielu domach jako element dekoracyjny. W latach 90. i na początku XX w., pojawiły się wersje kolekcjonerskie w kolorze białym, czarnym a nawet pozłacanym.
K 4999
W firmie Kartell powstało słynne, ikoniczne, często kopiowane, przezroczyste krzesło Ghost zaprojektowane w 2002 r. również przez Philippe Starck’a. Przedmiot ten, nawiązuje do barokowej stylistyki występuje obecnie w różnych wersjach kolorystycznych. Sukces producenta został osiągnięty dzięki podniesieniu plastiku do rangi cenionych materiałów. Z początku lat 60. XX w. pochodzi pierwsze plastikowe wodoodporne krzesełko – K 4999 (projektanci: Marco Zanuso i Richard Sapper). Mebel ten, w całości wykonany z polietylenu zapoczątkował dekadę plastikowych mebli. Również dla firmy Kartell, w 1968 r., Krzesło 4867 (znane również jako Universale) zaprojektowała inna sławna postać włoskiego designu – Joe Colombo, który wysoko cenił elastyczność i funkcjonalność przedmiotów. Otwór w oparciu powstawał podczas wyjmowania mebla z formy.
Fotel Lady
Dla Marco Zanuso, którego zainteresowania były wszechstronne, bardzo ważnym aspektem był tworzenie użytecznych, dobrze określonych przedmiotów. Fascynował się techniką, podczas gdy w wielu innych firmach projektowano przy użyciu tradycyjnych metod i rzemiosła. W 1951 r. powstał stworzony dla firmy Arflex, fotel Lady, który stał się symbolem wizji nowoczesnego wzornictwa czerpiącego inspirację z techniki i przemysłu. Jako pierwszy mebel, powstał z czterech elementów gumowej pianki i elastycznych pasów. Na Triennale w Mediolanie, które odbyło się również w tym samym roku, zaprezentowano przecięty fotel aby widzowie mogli zobaczyć jego wnętrze. Za ten projekt, przekonujący formalnie i technicznie, Zanuso otrzymał wówczas złoty medal. Dzisiaj fotel uznaje się za arcydzieło wzornictwa przemysłowego lat 50. XX w. W 1954 roku wizjoner zaprojektował także praktyczną rozkładaną sofę Sleep-o-matic o spektakularnym kształcie. Mebel ten był odpowiedzią na warunki mieszkaniowe lat 50. XX w. Nowoczesny przedmiot był równocześnie tani i zajmował niewiele miejsca.
Ferrari Testarossa
Włoski design widoczny jest także w przemyśle samochodowym. Ferrari Testarossa z 1985 r. stał się symbolem luksusu, bogactwa, samochodu marzeń i punktem odniesienia do oceny innych aut sportowych lat 80. i 90. XX wieku Model ten, wraz z Lamborghini Countach, zapoczątkował erę pojazdów znanych do tej pory jedynie z komiksów. Ferrari Testarossa jeździł główny bohater popularnego amerykańskiego serialu lat 80. – Miami Vice, Sonny Crockett. Samochód odniósł ogromny sukces komercyjny.
Włochy kojarzą się z ciekawą architekturą, modą, kuchnią i motoryzacją. We włoskim designie przejawia się niezwykle szeroki zakres i nietuzinkowe, inspirujące formy. Ma on ogromny wpływ na światowy rynek. Duży nacisk kładziony jest na sam proces projektowy, co z pewnością przyczynia się do tak ogromnego sukcesu. Jednocześnie wzornictwo to jest niestety najczęściej kopiowane. Co roku, w kwietniu w Mediolanie, odbywają się tygodniowe targi mebli, wyposażenia wnętrz i designu, podczas których prezentują się najbardziej cenione marki świata.