Alkohole starzone – z czym to się… pije?
Maturyzowane trunki to nie tylko obiekt westchnień wszystkich smakoszy i koneserów, ale także dekoracja wnętrza i idealny napitek w trakcie spotkań towarzyskich.
Whisky lub brandy przelane do karafek albo stylizowanych butelek zawsze dodadzą wnętrzu dostojności i odrobiny kameralności, niezależnie od tego, czy stoją na blacie w kuchni, czy też w barku w salonie. Właściwie dobrany maturyzowany trunek sprawi, że goście nie tylko zachwycą się jego smakiem, ale też docenią gust gospodarza. Jak wybrać starzony alkohol, czym się kierować i co zaliczamy do tej kategorii?
Alkohole maturyzowane
Najbardziej znane rodzaje maturyzowanych trunków to whisky i brandy, chociaż zdarza się również ujrzeć na półkach starzone rumy, burbony oraz tequile. Wszystkie te alkohole mają punkt wspólny – przeszły przez odpowiednio długi okres dojrzewania w beczkach (co jest najszerzej stosowanym sposobem starzenia destylatów), który sprawił, że ich moc, barwa oraz walory smakowe osiągnęły pożądany poziom. Do ciekawostek i wyjątków można zaliczyć również specjalny rodzaj whiskey – księżycówkę(ang. moonshine) – która szczególnie popularna była w czasach prohibicji w Stanach Zjednoczonych. Rozpoznamy ją po braku koloru (jest przezroczysta) oraz charakterystycznym, bardziej wyrazistym smaku.
Jak starzone są alkohole
Proces maturyzacji destylatów polega na przechowywaniu ich w odpowiednim środowisku, z uwzględnieniem takich czynników, jak temperatura, beczka i dodatki smakowe. Czas starzenia alkoholu uzależniony jest od decyzji gorzelnika, który w ten sposób może nadać trunkowi odpowiedni charakter.
Do starzenia wykorzystuje się różne rodzaje beczek, najczęściej jednak są one wykonane z drewna dębowego, świerkowego lub jodłowego. Liczy się również to, czy były one opalane lub dymione. Beczki sprawiają, że płyn nabiera innego koloru i innych walorów smakowych, które gorzelnicy lubią podkreślać, dodając odrobinę przypraw, np. cynamonu, karmelu czy wanilii. Czasem, by uzyskać specyficzne aromaty oraz akcenty, po kilku latach dojrzewania alkohol przelewa się do innej baryłki, np. wykonanej z drzewa wiśniowego. Jest to jednak rzadkość i nie stosuje się tego do produkcji alkoholi o długim okresie dojrzewania.
Starsze, czyli lepsze?
Czas, który ciecz powinna spędzić w środowisku starzenia, jest uzależniony od woli i intencji gorzelnika. Najczęściej proces maturyzacji trwa trzy, sześć, dwanaście i piętnaście lat. Im starszy napitek, tym więcej jest wart, zawiera również mocniejsze i pełniejsze walory smakowe oraz aromaty. Tym, co odróżnia trunki maturyzowane od win lub piw, jest to, że nie starzeją się one po przelaniu do butelki. Dwunastoletnia whisky może odstać na półce nawet dziesięć lat, po których nadal będzie „dwunastoletnią whisky”. Alkohole starzone nie wietrzeją po otwarciu tak szybko jak inne gatunki, a odpowiednio przechowywane mogą być pite nawet latami, w porcjach, nie tracąc pełnego aromatu i charakteru.
Jak wybrać ten jedyny?
Wybór odpowiedniego trunku powinien być procesem. Nie obejdzie się tutaj bez metody prób i błędów, jest jednak kilka wskazówek, które pomogą nam dobrać odpowiedni napitek.
Przede wszystkim powinniśmy zwracać uwagę na starzenia alkoholu – im jest starszy, tym lepszy, ale też odpowiednio droższy. Whisky, która leżakowała w beczce przez czterdzieści lat, będzie warta znacznie więcej niż ta, która dojrzewała przez lat dwanaście.
Duże znaczenie ma też to, czy wybrany produkt jest blendem, czyli trunkiem stworzonym ze zlewek kilku rodzajów destylatu. Zwraca się na to uwagę zwłaszcza przy kupnie whisky, gdzie mieszanka jakością, charakterem i aromatami ustępuje single maltom – czyli alkoholom stworzonym z jednego rodzaju słodu.
Warto zwrócić uwagę na kolor trunku – amerykańskie odmiany często mają głęboki, brązowy kolor (przez dodanie karmelu), z kolei szkockie lub irlandzkie odmiany często rezygnują z odrobiny słodyczy, przez co są odpowiednio jaśniejsze.
Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem, który powinien decydować o kupnie alkoholu starzonego, jest tekstura płynu. W maturyzowanych odmianach ciecz powinna być nieco lepka i bardziej gęsta. Z pewnością nie może zachowywać się jak wino, piwo, wódka albo woda) – świadczyłoby to o złej jakości produktu.
Last, but not least…
Dysponując taką wiedzą, możemy pokusić się o wybór alkoholu starzonego do swojego barku albo salonu. Zanim jednak dojdzie do degustacji, warto zadbać o odpowiednie szkło – do picia trunków maturyzowanych najlepiej nadają się, wbrew mitowi o szerokich szklankach, kieliszki z węższą końcówką. Wydobywa to najwięcej aromatów i podkreśla smakowy charakter whisky, burbona albo brandy. O wyborze szkła do odpowiedniego alkoholu pisaliśmy >>TU<<