Herzog & de Meuron – szwajcarscy minimaliści

Herzog & de Meuron – szwajcarscy minimaliści

Obydwaj urodzili się w 1950 r. w szwajcarskiej Bazylei. Daty ich urodzin dzieli niecały miesiąc. Przyjaźnią się od czasów przedszkolnych i choć żaden z nich nie myślał wówczas o karierze architekta, już wtedy wspólnie tworzyli pierwsze budowle z klocków, rysunki i modele.

Zarówno Jacques Herzog, jak i Pierre de Meuron początkowo wybrali na studiach zupełnie inne specjalizacje, ale fascynacja architekturą okazała się silniejsza. Przeczucie było słuszne – dziś biuro architektoniczne Herzog & de Meuron zaliczane jest do ścisłej światowej czołówki. Chociaż już w bardzo młodym wieku wspólnie odkryli zamiłowanie do rysunku, gdy przyszła pora na wybór dalszej ścieżki edukacji, żaden z nich nie zdecydował się na architekturę. Zanim stworzyli własne architektoniczne imperium, pierwszy studiował projektowanie komercyjne, a następnie biologię i chemię, drugi uzyskał dyplom z inżynierii lądowej. Z braku satysfakcji po roku nauki obaj postawili architekturę: najpierw w szwajcarskim Federalnym Instytucie Technologii w Lozannie, a następnie w kampusie Politechniki Federalnej w Zurychu, uznawanej dziś za najlepszą tego typu uczelnię w Europie. Kształcili się tam m.in. pod czujnym okiem włoskiego architekta Aldo Rossiego. Studia ukończyli w 1975 r., a trzy lata później zdecydowali się na założenie własnego biura architektonicznego w rodzinnej Bazylei. Tak powstała firma, która dziś zaliczana jest do światowej czołówki w tej branży.

Najpierw pracowali sami, obecnie w zarządzaniu przedsiębiorstwem pomaga im pięciu partnerów, a nad projektami pracuje zespół ponad 200 architektów, działających w placówkach na całym świecie. Główna siedziba firmy wciąż mieści się w Bazylei, a jej filie znajdują się nie tylko w Europie, ale także w obu Amerykach i Azji. Do dziś biuro architektoniczne Herzog & de Meuron zrealizowało blisko 500 projektów w różnych zakątkach świata. W portfolio firmy znajdują się nie tylko realizacje dla prywatnych inwestorów – takie jak biura, budynki mieszkalne czy fabryki – lecz także uznane obiekty użyteczności publicznej, m.in. stadiony i muzea.

Ptasie gniazdo i muzeum sztuki nowoczesnej

W 2000 r. o duecie architektów usłyszał cały świat, a to za sprawą galerii Tate Modern. Z nieczynnej od 1981 r. elektrowni Bankside w Londynie, położonej na południowym brzegu Tamizy, pracownia Herzog & de Meuron stworzyła siedzibę dla muzeum sztuki nowoczesnej z grupy Tate. W budowli elementy charakterystyczne dla stylistyki art déco płynnie łączą się z modernizmem. Sami architekci określają swoje dzieło mianem „budynku XXI wieku”.

Po otwarciu w maju 2000 r. galeria zyskała uznanie krytyków. Warto nadmienić również, że renowacja starej elektrowni posłużyła jako katalizator do rewitalizacji pozostałych budynków w okolicy. To jedna z najgłośniejszych realizacji pracowni Herzog & de Meuron. Zespół szwajcarskich architektów ma jednak na koncie wiele innych projektów, które odbiły się szerokim echem w świecie architektury: Forum Building w Barcelonie, stadion piłkarski Allianz Arena w Monachium, olimpijski stadion narodowy w Pekinie i Nowa Filharmonia w Hamburgu. Dwa ostatnie projekty ugruntowały pozycję Herzog & de Meuron na świecie. Pekiński stadion, zwany „ptasim gniazdem”, to największa na świecie struktura stalowa, a jednocześnie jeden z najbardziej rozpoznawalnych, nowych budynków w stolicy Chin.

Na pierwszy rzut oka budowla wygląda jak stos przypadkowych słupów i belek. Jej projekt został jednak zainspirowany starożytną chińską ceramiką, a także przypadkowością natury. To właśnie chińska kultura najbardziej wpłynęła na wygląd stadionu. Tamtejsi urzędnicy chcieli, by budynek – choć skonstruowany przez Szwajcarów – wyglądał wyjątkowo chińsko. Stadion, ukończony w grudniu 2007 r., dziś stanowi jeden z kultowych elementów architektury Pekinu. Już podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2008 r. to właśnie on był najbardziej eksponowanym elementem chińskiej architektury olimpijskiej. Powstało także mnóstwo gadżetów nawiązujących do słynnej budowli. Projekt Herzog & de Meuron doczekał się także swojej wersji z klocków LEGO®. Status ikony współczesnej architektury z pewnością zyska również gmach Filharmonii nad Łabą w Hamburgu ukończony w 2015 r., którego bryła przywodzi na myśl skuty lodem morski statek.

Zdobywcy „architektonicznego Nobla”

Znakiem rozpoznawczym pracowni architektonicznej Herzog & de Meuron są minimalistyczne, ale wyrafinowane i niepozbawione fantazji formy. Jej wczesne prace uznano za jedne z najlepszych odzwierciedleń współczesnego minimalizmu na świecie. Pracownia słynie również z niekonwencjonalnego podejścia do materiałów stosowanych w budownictwie. W 2006 r. magazyn „New York Times” określił ją jako jedną z najbardziej szanowanych firm architektonicznych na świecie. Architekci chętnie współpracują też z różnymi artystami. Przez lata kariery styl wypracowany przez duet Herzog – de Meuron ewoluował do bardziej skomplikowanych, geometrycznych form opartych na modelach historycznych i artystycznych, ale nie zatracił minimalistycznych i finezyjnych korzeni.

Założyciele firmy, Jacques Herzog i Pierre de Meuron, otrzymali wiele nagród. Największym osiągnięciem duetu jest zdobycie amerykańskiej Nagrody Pritzkera. To najbardziej prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie architektury. W branży nie bez przyczyny nazywa się je „architektonicznym Noblem” – zarówno sama forma wyróżnienia, jak i wiele związanych z nim procedur wzorowanych jest na tej nagrodzie. Przyznawana od 1979 r. nagroda została ustanowiona przez amerykańskiego potentata finansowego Jaya Pritzkera i jego żonę Cindy, właścicieli m.in. sieci hoteli Hyatt. Od tamtej pory rokrocznie otrzymują ją współcześni architekci tworzący dzieła istotne dla rozwoju światowej architektury z poszanowaniem dla ludzkości i środowiska, a jednocześnie łączący w swych projektach talent, wizję i zaangażowanie.

Oprócz „architektonicznego Nobla” duet zdobył również inne znaczące nagrody – m.in. złoty medal RIBA Royal Gold oraz Praemium Imperiale w 2007 r. W 2014 r. biuro architektoniczne Herzog & de Meuron uhonorowano także nagrodą Mies Crown Hall Americas Prize (MCHAP) za realizację 1111 Lincoln Road, Miami Beach.

 

Herzog i de Meuron zajmują się także edukacją młodych adeptów architektury. Wykładają na swojej macierzystej uczelni, a od 1898 r. obaj piastują posady profesorów wizytujących na Uniwersytecie Harvarda. Prowadzą również liczne wykłady na całym świecie. Od 2002 r. współtworzą też instytut badawczy Contemporary City Institute na Wydziale Architektury Politechniki Federalnej w Zurychu.

To może Cię zainteresować