Ikony designu: Alvar Aalto

Ikony designu: Alvar Aalto

Ten fiński architekt to jedna z kluczowych postaci nurtu skandynawskiego modernizmu. Jego geniusz do dziś możemy podziwiać w wielu projektach – nie tylko stricte architektonicznych, ale także przedmiotów użytkowych, takich jak lampy, ceramika, meble, a nawet rampy w skateparkach!

Alvar Aalto urodził się w 1898 r. w małej fińskiej miejscowości Kuortane Krótko po ukończeniu studiów w Helsińskim Instytucie Technicznym otworzył własne studio, w którym tworzył realizacje w duchu nordyckiego klasycyzmu. Wszystko się zmieniło, gdy poznał swoją przyszłą żonę, Aino. Para w trakcie podróży poślubnej po południowej Europie zachwyciła się europejskim modernizmem, co miało wpływ na jej późniejszą twórczość.

Pierwsze wyraźne echa tej podróży możemy zauważyć w takich projektach, jak sanatorium gruźlicze w Paimio czy biblioteka publiczna w Viipuri. Architekt chciał, aby były one nie tylko funkcjonalne, ale także ukazywały elementy lokalnego folkloru. Łączył więc aspekt użytkowy z prostotą i ciepłem, uzyskanym dzięki zastosowaniu drewna do wykończenia wnętrz. Między innymi z tego powodu jego projekty uzyskały status kultowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o budynki użyteczności publicznej, takie jak ratusze, kościoły oraz biblioteki. Na tle innych projektów z tamtych czasów wyróżniały je idealne zespolenie z krajobrazem i harmonia z ich otoczeniem.

Ze względu na regionalność, którą cechowały się jego projekty, Aalto nie miał na swoim koncie tylu zagranicznych realizacji co van der Rohe czy Le Corbusier i tworzył głównie na terenie ojczystej Skandynawii. Spośród jego dzieł wzniesionych poza granicami Finlandii na uwagę zasługuje projekt bursy w Baker House przy Massachusetts University of Technology w Stanach Zjednoczonych.

Charakterystyczne dla projektów Aalto są – w zależności od etapu w twórczości –czerwona cegła, okrągłe okna świetliki, drewno, tynk, szkło, marmur włoski i bielone cegły.

Twórczość Aalto to jednak nie tylko architektura. W latach 30. XX w. architekt stworzył pierwsze fotele ze sklejki, które wyróżniały się zaokrągloną, futurystyczną formą: „Paimio” (1931) i „L-leg” (1933), z nogami w kształcie litery L. Przy okazji produkcji tego mebla opatentował też innowacyjną metodę przytwierdzania nóg krzesła bezpośrednio do siedzenia dzięki specyficznemu wygięciu drewna. Sukces tych projektów sprawił, że państwo Aalto postanowili założyć firmę Artek, pod której szyldem tworzyli kolejne słynne formy, dystrybuowane i rozpoznawalne na całym świecie.

Wśród ciekawszych projektów przedmiotów użytkowych Aalto należy też odnotować szklaną wazę Savoy, zainspirowaną luksusową restauracją w Helsinkach, również jego autorstwa. To chyba najbardziej znany przedmiot ze szkła w historii wzornictwa. Forma tak bardzo zachwyciła fińskich ekspertów, że projekty jego naczyń i waz zdecydowano się pokazać na międzynarodowej wystawie w Paryżu w 1937 r.. Idąc za ciosem, Aalto zaprojektował też na te okoliczność cały fiński pawilon.

Choć charakterystyczny styl Aalto wyraźnie wyróżniał się na tle głównego nurtu modernizmu, jego twórczość została ostatecznie przypieczętowana w 1941 r., gdy Sigfried Giedion, wybitny krytyk architektury, ujął jego prace w swoim dziele Przestrzeń, czas i architektura. Narodziny nowej tradycji.

Aalto dołożył też swoją cegiełkę do rozwoju sportów deskorolkowych. Niewiele osób wie, że spod jego ręki wyszedł projekt pierwszego na świecie basenu, który nie był wariacją na temat prostopadłościanu – czyli nie zawierał żadnych kątów. Betonowy akwen w kształcie nerki wybudowano w 1939 r. w Villa Mairea w fińskim Noormarkku. Niecałe 10 lat później kopia basenu została przeniesiona do kalifornijskiego ogródka przyjaciela Aalto, gdzie w połowie lat 70. została dostrzeżona przez fanów deskorolki jako idealne miejsce do ćwiczenia skateboardowych tricków.

Wszystko to było możliwe dzięki zaokrąglonemu kształtowi i różnicy poziomów dna, które pozwalają osiągnąć odpowiednią prędkość.

 

„Błagam, nie zapominajcie, by się cieszyć!” – to chyba najbardziej znane słowa Alvara Aalto. Może właśnie dzięki hołdowaniu tej dewizie jego meble nie zestarzały się, a projekty pomimo upływu lat wciąż zaskakują swoją funkcjonalnością.

To może Cię zainteresować