Gdyby miał Pan stworzyć definicję idealnego projektu architektonicznego, jak by brzmiała?

Trudno o jedną i idealną definicję, ponieważ każdy budynek jest inny, więc i proces projektowy przebiega za każdym razem inaczej. Łączy się to z tym, że każdy budynek ma inne uwarunkowania, na co składa się wiele czynników: lokalizacja, klimat, przeznaczenie, historia. Bardzo ogólna definicja idealnego projektu architektonicznego to zapewne budynek zrównoważony i dobrze wpisany w kontekst. Kontekst natomiast to bardzo szerokie pojęcie – możemy mówić o kontekście historycznym, kulturowym, geograficznym, lokalnym. Możemy projektować również dzieło czysto teoretyczne gdzie kontekstem będzie myśl filozoficzna, odniesienie kulturowe, stylistyczne czy historyczne. Takim projektem jest np. Polski Współczesny Kościółek Zrębowy, który zaprojektowaliśmy jako koncept czysto teoretyczny, gdzie głównym założeniem projektowym było znalezienie współczesnej kontynuacji historycznych kościółków zrębowych, tak charakterystycznych w polskim krajobrazie. Zachowanie podstawowych założeń konstrukcyjnych, materiałowych, kompozycyjnych i przetworzenie ich na współczesny język z wykorzystaniem obecnych możliwości technologiczne stało się narzędziem do wykreowania nowej stylistyki, wciąż jednak wyraźnie zakorzenionej w tradycji.

W 2014 roku zaliczono Pana do grona 20 najbardziej utalentowanych młodych architektów świata wg wydawnictwa Wallpaper, rok później znalazł się Pan w grupie 15 najlepszych polskich architektów przed czterdziestką wg Proporty Design. W roku 2018 otrzymał nagrodę „Architekci Małopolski 2017” za projekt Małopolskiej Chaty Podcieniowej oraz PLGBC Green Building Awards za najlepszy projekt ekologiczny dla Eco Warsaw Tower. W tym samym roku Property Design umieściło BXBstudio na liście 25 najpopularniejszych polskich biur architektonicznych. Jak smakują takie wyróżnienia?

Takie wyróżnienia bardzo motywują do dalszej pracy. Jeśli mają one zasięg międzynarodowy, to przyczyniają się do promocji polskiej architektury poza naszymi granicami. Nagroda Wallpaper była połączona w wystawą architektury na London Festiwal of Architecture, gdzie zaprezentowany został projekt Domu Polskiego i Domu Artysty. Dom Polski nawiązuje stylistyką do polskiej kultury ludowej – malowniczych kościołów krytych gontem, smukłych dzwonnic oraz staropolskich dworów bogatych w niesamowite konstrukcje z bali drewnianych. Jest współczesną interpretacją bogatego i unikalnego polskiego dziedzictwa kulturowego, nie eksplorowanego we współczesnym designie. Forma architektoniczna domu to betonowa podstawa oparta na stoku, na której wspierają się dwie dominujące bryły, przełamane szklaną transparentną kondygnacją. Statyczny, ciężki prostopadłościan nawiązuje do tradycyjnych domów z bali, natomiast dynamiczna i lekka bryła zwieńczająca dom inspirowana jest formami drewnianych kościółków krytych gontem.

Dom Artysty nawiązuje do sąsiedniej zabudowy z charakterystyczną linią dachu. Z kolei funkcją i ekspresyjną formą odpowiada na potrzeby klienta – współczesnego artysty i twórcy. Jednym z założeń stylistycznych było osiągnięcie emocjonalnego napięcia przeciwstawnych form, będących paralelą zróżnicowanych emocji artystycznych.  Ekspresyjna nadwieszona bryła, skontrastowana z linearną stonowaną bryłą przyziemia, tworzy balans obrazujący przeciwstawne nastroje, formy, barwy i faktury. Nadwieszona korodująca i zmienna w czasie kortenowa, dynamiczna bryła jest oddzielona od horyzontalnego, betonowego, chropowatego przyziemia dwiema sześciennymi, gładkimi, szklanymi kubaturami, będącymi łącznikami i podporami dla przeciwstawnych brył. Te pokryte vitrolitem – przemysłowym mlecznym szkłem – dwie formy to wolnostojący garaż oraz hol wejściowy do domu, do którego również możemy wjechać samochodem.

W przyszłym roku minie 10 lat działalności studia BXB. Czy w ciągu tej dekady zmieniło się Pana podejście do architektury?

Myślę, że podstawowe założenia pozostały niezmienne – jest to nawiązanie do tradycji oraz poszukiwanie właściwej relacji między człowiekiem a naturą. Tworzenie budynków zrównoważonych, ekologicznych, osadzonych w kontekście miejsca, czasu i historii. Poszukiwanie współczesnego designu opartego na przetwarzaniu rodzimych motywów. Wreszcie próba budowania nowego wizerunku polskiej architektury, poszukiwanie rodzimego, polskiego stylu współczesnego.

To, co się nieustannie zmienia, to poszerzanie zakresu działalności BXBstudio, rozwijanie pracowni jako studia interdyscyplinarnego. Aktualnie pracujemy nie tylko nad projektami budynków i ich wnętrz o różnej skali i przeznaczeniu, ale również opracowujemy projekty urbanistyczne, projekty ogrodów czy nawet projekty produktów, przedmiotów i mebli.

Swoje doświadczenie zdobywał Pan pracując m.in. w Londynie u Normana Fostera. Co było dla Pana najcenniejsze podczas tej współpracy?

To był niesamowity czas, do którego często wracam nie tylko myślami. Zawsze odwiedzam tę pracownię, kiedy jestem w Londynie. Foster+Partners to unikalne środowisko i kultura pracy, wyjątkowe projekty o międzynarodowym zasięgu, a także interesujący ludzie o zróżnicowanym spojrzeniu i bogatym doświadczeniu.

W F+P pracowałem nad projektem budynku zlokalizowanego w centrum Londyńskiego City – The Walbrook. Będąc w Londynie kilka tygodni temu miałem możliwość spotkać się z architektami z mojego zespołu. Kolejne pięć lat spędzili przy opracowaniu nowej siedziby Bloomberga, który został wybudowany w bezpośrednim sąsiedztwie budynku Walbrook. Kiedy zobaczyłem nową siedzibę Bloomberga na żywo, to przyznam szczerze, że byłem pod wielkim wrażeniem. Zresztą ten budynek już został obsypany nagrodami, m.in. prestiżową Stirling Prize 2018.

W projektach kładzie Pan szczególny nacisk na relacje człowieka z naturą – dlaczego jest to takie istotne?

To ważne z kilku powodów. Pierwszy to taki, że w centrum każdego projektu powinien znaleźć się człowiek, bo to ludziom budynki mają służyć. Drugi to fakt, że jesteśmy integralną częścią natury i bez niej nie potrafimy prawidłowo funkcjonować. Po trzecie, poprzez nagły skok cywilizacyjny, szybki rozwój techniki i błyskawiczną urbanizację utraciliśmy naturalną łączność z naturą. I to jest właśnie zadanie dla architektury na kolejne 100-200 lat – na nowo zbliżyć człowieka ku naturze. Dalszy rozwój architektury i technologii, moim zdaniem, umożliwi zarówno dalszą urbanizację, jak i właściwą relację człowieka z naturą. Przestaniemy żyć czy pracować w szklanych, nienaturalnie klimatyzowanych paczkach. Odzyskamy kontakt z przyrodą. Aktualnie pracujemy nad projektem domu z biobasenem, w którym nie tylko będziemy mogli pływać w naturalnej, niechlorowanej wodzie, ale również podziwiać naturalną przyrodę.

W projektach BXBstudio widoczne są także inspiracje historią i przeszłością danego regionu – tak było w przypadku Domu Polskiego czy też Małopolskiej Chaty Podcieniowej. W czym tkwi sekret przełożenia dawnych form na język nowoczesności?

Istotą, sekretem jest twórcze kreowanie nowej jakości w oparciu o historyczne wzorce. Przyjęta filozofia projektowa w BXBstudio, to szczególny nacisk na relacje człowieka z naturą w odniesieniu do miejsca, historii i tradycji. Relacja ta wynika z poszukiwania kontekstu kulturowego, ale jednocześnie poszukiwania współczesnej formy, współczesnego designu. Wierzę, że ten sposób kreowania przestrzeni zapewnia naszym budynkom trwałość i ponadczasowość, że dzięki temu nie są one anonimowe, pozbawione duszy, że są czymś więcej niż tylko nowoczesnym budynkiem.

Zaprezentowany w marcu tego roku projekt zielonego wieżowca Eco Warsaw Tower prezentuje się imponująco. Czym się wyróżniają tzw. „żywe budynki” i czy są one przyszłością architektury?

Eco Warsaw Tower to budynek, który wpisuje się w dwie różne przestrzenie miejskie, dlatego ma dwie zupełnie odmienne zaprojektowane fasady. Fasada północna, narażona na hałas miejski, jest akustyczną szklaną barierą zapewniającą dobre doświetlenie wnętrz oraz otwarcie widokowe na panoramę Warszawy. W pełni przeszklone balkony tłumią hałas, dzięki czemu zapewniają komfortowe użytkowanie wnętrz mieszkalnych, przyległych bezpośrednio do ruchliwej ulicy. Dwie pierwsze kondygnacje to fronty komercyjne otwarte na ulicę, trzecia kondygnacja to przestrzeń biurowa zlokalizowana na poziomie sąsiadującego mostu. Dopiero na wyższych piętrach znajdują się widokowe apartamenty mieszkalne.

Fasada południowa jest dobrze nasłoneczniona, przylega do zielonego skweru i wyciszonego fragmentu miasta. Budynek tworzy tutaj kameralną, zieloną przestrzeń dla mieszkańców. Zastosowane zostały naturalne materiały, np. drewno. Wertykalne ogrody – ściany zielone oraz balkony z wbudowanymi donicami – zostały wyposażone w systemy nawadniające.  Przestrzeń biurowa trzeciej kondygnacji otwiera się na zielony taras miejski dostępny dla pracowników.

Żywe budynki są niewątpliwie przyszłością architektury, zwłaszcza architektury miejskiej. Z jednej strony widoczna jest naturalna potrzeba wprowadzania do miast natury i wertykalnych przestrzeni zielonych, a z drugiej widzimy nieuchronny, gwałtowny wzrost światowej populacji, a co za tym idzie liczby mieszkańców w miastach. Jest to więc ogromne wyzwanie w procesie rozwoju ludzkości.

Z jednej strony bliskość natury i przyrody (np. Eco Warsaw Tower), z drugiej – inteligentny dom XXI wieku, z rozbudowanym systemem elektronicznego zarządzania i sterowania (Smart House). Jak połączyć te dwa, na pozór przeciwstawne, światy i czy to w ogóle możliwe?

To wcale nie przeciwstawne światy. Co więcej, osobiście uważam, że właśnie rozwój inteligentnych technologii i systemów przyczyni się do zbliżenia człowieka ku naturze. Okres, który obserwowaliśmy do tej pory, polegał głównie na niesamowitym skoku technologicznym, co skutkowało nierzadko przytłoczeniem człowieka, jakości jego życia. Technologia zastąpiła naturę, niejako oddzieliła nas od pierwotnych potrzeb życia w symbiozie ze środowiskiem naturalnym. Według mnie jest to okres przejściowy, okres transformacji. To, co wydarzy się w przyszłości, to dalszy i tak wysoki rozwój technologii, który pozwoli ją „ukryć” i zastąpić środowiskiem naturalnym. Przykłady już teraz można mnożyć. Chociażby wspomniany wcześniej projekt luksusowego domu z biobasenem. To właśnie wzrost technologii pozwoli wprowadzić takie elementy do naszych domów, przybliżyć nam naturę, w prosty i komfortowy sposób korzystać np. z naturalnego basenu z roślinami, pozbawionego zapachu chloru, chemikaliów. Biobasen pozwoli też zastosować nowe systemy chłodzenia budynku w sposób naturalny, a nie za pośrednictwem tradycyjnych klimatyzatorów które mają negatywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Podsumowując, uważam, że natura musi się spotkać z technologią i stworzyć nową symbiozę. To musi być płynna wymiana energii między technologią a naturą. Taki stały zrównoważony obieg. Przykład abstrakcyjny, który teraz przytoczę to np. dachówka, która będzie trwałym tworzywem służącym do pokrycia dachu, a jednocześnie będzie stanowiła substancje biologicznie czynną, przyczyniając się do budowy naturalnego ekosystemu i dodatkowo będzie wytwarzać energię korzystając z zasobów odnawialnych. Wydaje się to technologicznie osiągalne w nieodległej przyszłości a z czasem prawdopodobnie będzie standardowym rozwiązaniem.

Czy ma Pan swoje ulubione miejsce, budynki, które są dla Pana wzorem, przykładem doskonałego zmysłu architektonicznego?

Myślę, że takich miejsc jest mnóstwo. Trudno o wskazanie kilku ulubionych. Bardzo lubię krakowski rynek, czy wspaniały dziedziniec Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostatnio zauroczył mnie skansen etnograficzny Stylchyn. Podczas wizyty na światowym Biennale Architektury w Wenecji moją uwagę przykuła kaplica zaprojektowana przez Normana Fostera. Będąc na szczycie Londyńskiego The Shard, najwyższego budynku w Londynie projektu Renzo Piano, zaskoczyła mnie przeszklona toaleta z widokiem na panoramę miasta.

Jakie są plany BXBstudio na najbliższy czas?

Aktualnie nadzorujemy kilka budów rozsianych po całej Polsce i czekamy na nowe realizacje. Kończymy kilka ciekawych projektów, jak dom w Kościelisku czy dom pod Krakowem.. Pracujemy również nad projektem lampy oraz kilku unikalnych wynalazków, ruszyły plany zaprojektowania nietypowego domu modułowego. Z początkiem nowego roku pokażemy również krótki film o naszej pracowni.